T - Chính trường Thái Lan đang phát triển theo những chiều hướng thuận,
nghịch. Sau 137 ngày biểu tình, ngày 10-10, sáu nhà lãnh đạo chủ chốt
của Liên minh nhân dân vì dân chủ (PAD) - lực lượng phát động làn sóng
biểu tình chống Chính phủ Thái Lan - đã ra nộp mình cho cảnh sát. Đổi
lại, họ được tòa phúc thẩm xóa bỏ ba tội danh nổi loạn, âm mưu lật đổ
và tàng trữ vũ khí
Mức án phạt tối đa đối với tội nổi
loạn là tử hình hoặc chung thân. Nhưng tòa vẫn giữ nguyên hai tội danh
tụ tập biểu tình trái phép và kích động bạo lực. Hai nhân vật chóp bu
bị bắt trước đó, trong đó có tướng Chamlong - cựu thị trưởng Bangkok -
được nộp tiền tại ngoại. Lực lượng biểu tình tiếp tục chiếm giữ tòa nhà
chính phủ, trong khi cuộc thương lượng giải quyết khủng hoảng vẫn bế
tắc.

“Bên thứ ba”

Tình hình bất ổn định chính trị kéo dài tác động xấu đến kinh tế. 24 nước, trong đó có 10 thị trường du lịch chủ yếu, nâng mức cảnh báo lên sau sự cố ngày 7-10. Tỉ lệ phòng thuê khách sạn tụt giảm 40%, khách du lịch giảm 30% so với cùng kỳ năm ngoái. Hành khách Thai Airways giảm 20%.

Nhóm lãnh đạo PAD
nhận thức họ không thể kéo dài biểu tình lâu hơn, vì lễ quốc tang công
chúa điện hạ Galyani Vadhana sẽ được tổ chức trong tháng tới. Mặt khác,
những cuộc biểu tình có thể vượt ra ngoài sự kiểm soát của nhóm lãnh
đạo PAD khiến họ có thể gánh chịu những trách nhiệm hình sự nặng nề.
Như cuộc đụng độ trước tòa nhà quốc hội hôm 7-10 làm hai người chết và
hơn 400 người bị thương.
Giữa các cáo buộc lẫn nhau gây đổ máu, bác sĩ tại
các bệnh viện Bangkok xác nhận các thương tích không phải do hơi gas
gây nên. Truyền hình trực tiếp còn cho thấy một số người biểu tình sử
dụng súng và các vật sắc nhọn làm vũ khí chống cảnh sát. Chủ tịch Hội
đồng cơ mật hoàng gia, tướng Prem, bày tỏ quan ngại về khả năng “một
bên thứ ba” thúc đẩy làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng.

Phán quyết của tòa phúc thẩm có thể mở một lối thoát
cho cuộc khủng hoảng chính trị ở Thái Lan. Bằng một động thái cân bằng,
tòa án hành chính trung ương ra lệnh cấm cảnh sát trấn áp các cuộc biểu
tình chống chính phủ đang leo thang. Quyết định này gây khó cho chính
phủ.

Để ra khỏi cuộc khủng hoảng hiện nay, giải tán quốc
hội và tổ chức bầu cử là một lựa chọn. Nhưng bầu cử không thay đổi cục
diện, một khi đảng Quyền lực nhân dân (PPP) thân Thaksin, thay họ đổi
tên, tái đắc cử với số ghế đủ để lập chính phủ liên minh. Như thế tạo
ra vòng luẩn quẩn chính trị.

Lý do là tuy ông Thaksin Shinawatra và vợ đã nộp đơn
xin tỵ nạn chính trị tại Anh, nhưng các chính sách dân túy Thaksin vẫn
được một bộ phận lớn nông dân hâm mộ. Người nông dân đưa ông Thaksin
lên làm thủ tướng, còn các trí thức và tầng lớp trung lưu hạ bệ ông ta.


Giới biểu tình phê phán Thaksin thực hiện “chính trị
tiền bạc”, tham nhũng và lạm quyền. Nhưng các nhà phân tích chính trị
Thái Lan cũng thừa nhận rằng một số biện pháp dân túy như phi tập trung
hóa chính trị, cải cách điền địa, giảm thuế cho người nghèo, thực hiện
các chính sách phúc lợi… lại cần thiết khắc phục bất bình đẳng xã hội
và cách biệt nông thôn - thành thị.

Sẽ có cuộc đảo chính thứ 24?

Đến nay, quân đội khẳng định “giữ trung lập” và không
đảo chính. Nhưng tướng Anupong - tư lệnh lục quân - đứng trước sức ép
trong, ngoài có thể cho quân đội hành động để ngăn chặn rối loạn và đổ
máu. Đảo chính, trao quyền lại cho một chính phủ dân sự lâm thời quy tụ
các phe phái chính trị đang được bàn tính.

Nhưng quân đội có thể chưa sẵn sàng thực hiện cuộc đảo
chính thứ 24. Hôm qua, cựu phó thủ tướng Thái Lan Chavalit Yongchaiyudh
nói rằng chỉ một cuộc đảo chính quân sự mới có thể giải quyết tình
trạng bất ổn chính trị hiện nay ở Thái Lan. Ông Chavalit là người ra
lệnh cho quân đội tấn công những người biểu tình làm hai người chết và
hơn 400 người bị thương, đổi lại ông này vừa phải từ chức.

Trong tương quan lực lượng hiện nay, không đảng chính
trị nào đủ mạnh để giữ ổn định lâu dài. Những biến động ở đất nước
thanh bình này phản ánh một hiện tượng khá phổ biến diễn ra tại một số
nước Đông Nam Á khác, nơi những giá trị dân chủ phương Tây xung đột gay
gắt với truyền thống bản địa và nền văn hóa chính trị chưa bám rễ vững
chắc. Trong quá trình phát triển, việc xử lý các vấn đề kinh tế, xã
hội, sắc tộc lại chịu tác động của toàn cầu hóa và tự do hóa kinh tế.
NGUYỄN NGỌCTRƯỜNG (nguyên đại sứ VN tại Thụy Điển và Mexico

Hồi bữa đọc báo, mấy thằng bạo động tấn công chỗ họp của chính phủ đến nổi, thủ tướng phải lên máy bay trực thăng chạy trốn , may mà nước mình ko như dzậy => VN hòa bình :P